Lướt ngang qua những tấm hình chụp cánh đồng đang vào mùa gieo cấy, lòng tôi chùng chình nhớ những ngày xưa – những ngày thơ bé sáng trăng theo mẹ ra đồng.
Tôi nhớ những bình minh sền sệt lòng đào, bầy gà ồn ã gọi người ra đồng sớm. Từ năm, sáu giờ sáng, ở trong nhà đã nghe tiếng người nói cười râm ran ngoài đường, ngoài ngõ. Thi thoảng có tiếng móng trâu gõ lộc cộc đủng đỉnh trầm êm trên con đường quê cát vàng mát rượi lòng bàn chân trần không cần mang giày, mang dép. Đường quê ngày ấy vẫn là đường đất, một bên san sát những mép nhà thấp nhỏ tiếp vách nhau, một bên là vạt cỏ dại nối dài giáp với con mương nhỏ đưa nước vào tưới tiêu đồng ruộng. Những ngày mùa là những ngày làng quê sinh động nhất. Người ta nô nức rủ nhau ra đồng ra bái, tiếng trò chuyện xen với tiếng hô “họ – đi” điều khiển con vật, tiếng bánh xe đạp xe thồ lăn ràn rạt trên đường, xọc xạch những thanh kim loại đã lỏng lẻo theo năm tháng. Muốn biết không khí của ngày mùa rộn rã ra sao, chỉ cần xem những dấu vết lộn xộn, ngổng ngang, chồng chất hằn lên mặt đất vàng đôi chỗ còn nguyên cả bãi thải của vật nuôi.
Tôi xa quê nhiều năm, xa cả những công việc quẩn quanh đồng ruộng; đã không còn nhớ vụ chiêm, vụ mùa; đã quên khi nào bắt đầu gieo sạ, tưới tẩm, cấy cày… để đến ngày thu được những hạt vàng trĩu bông. Vậy mà tôi chẳng bao giờ quên được có những ngày mới non bốn giờ sáng, mẹ đã khều tôi dậy để theo mẹ ra đồng cấy lúa. Bầu trời bấy giờ còn say ngủ trong những tấm chăn mây, mặc kệ ông mặt trời loay hoay khó nhọc tìm đường kéo bình minh đến cho kịp khi tia nắng đầu ngày ló rạng. Quãng ấy có lẽ đã vào độ cuối thu hay đầu đông, khi đêm ngả về sáng, tiết trời lạnh hơi sương. Tôi đương còn ngái ngủ nhưng vẫn ngoan ngoãn tròng vào người hai ba lớp áo dài tay rồi lẽo đẽo theo mẹ đi nhổ những vạt mạ non thồ ra ruộng cấy. Phía vòm trời xa xa, trăng lưỡi liềm vẫn dịu dàng tỏa sáng, nhẹ mỉm cười nhìn ngôi sao mai đang lấp lánh vui tươi.
Sáng trăng theo mẹ ra đồng, tôi chẳng cần mang theo đèn pin con ó, chỉ dần lò dò đi theo bước chân mẹ. Khí trời sớm tinh mơ đầy hơi lạnh, sương đêm hình như đã làm ướt đầm tấm khăn mùi soa cột che làn tóc. Nước dưới ruộng lạnh ôm bàn tay nhỏ, tôi tỉnh hẳn người khỏi cơn buồn ngủ mãi chẳng chịu buông tha. Khi làn nước chạm vào làn da, tôi mới thực được đánh thức, thức để lao động, thức để đuổi theo bóng lưng mẹ cúi xuống cong cong trên cánh đồng làng.
Ngày ấy tuy bé nhưng tính tôi háu thắng, không muốn thua người khác. Tôi muốn là đứa con gái đầu lòng để bố mẹ tự hào còn hơn cả ruộng sâu trâu nái nên lúc nào cũng cố học các thao tác sao cho nhanh, không bị ai bỏ lại phía sau khi cúi mặt xuống đất mà chăm chú vào công việc đồng áng. Tuy lúc bấy giờ tôi cấy lúa chưa sỏi nhưng đôi tay nhỏ cũng thoăn thoắt nhấn những thẻ mạ nhanh nhanh xuống bùn, chụm chụm các đầu ngón tay mạnh hơn cho vững gốc rồi vội vàng cấy sang cụm khác. Một vạt ruộng rộng tầm ba, bốn mét, mẹ con tôi chia mỗi người một nửa ruộng theo chiều ngang, vừa tầm với sải tay mình. Lúc đầu, mỗi lần tôi cặm cụi cấy được một đoạn rồi ngẩng lên vẫn còn nhìn thấy bóng lưng mẹ đang cắm cúi và bàn tay mẹ di chuyển đều đều mau mắn theo hàng ngang. Thế mà chỉ một lát sau, khi tôi ngước mặt lên lần nữa đã chẳng thấy mẹ đâu, chỉ còn những hàng mạ non được cắm xuống mặt ruộng xăm xắp nước, thẳng thớm đứng trong gió lạnh đầu ngày, chóp lá run run chào một cuộc sống mới.
Chẳng hiểu sao từ hồi còn bé tí, tôi đã có cái tính mộng mơ, lãng đãng không giống ai. Ra đồng sớm tuy vất vả nhưng có cái vui thú đặc biệt với đứa trẻ thích quan sát mọi thứ như tôi. Trong quãng ngày từ từ chào tạm biệt màn đêm, tôi được mải mê ngắm nhìn bầu trời chuyển màu trên mặt nước. Ruộng nhà tôi ở cạnh con sông cái, nước được đưa vào lấp loáng trên mặt đất sau khi đã bừa kỹ. Nếu các ruộng nối tiếp nhau còn chưa ai cấy lúa thì cả một vùng đồng rộng bao la sẽ giống như tấm gương lớn in bóng vòm trời. Khi mẹ con tôi ra tới ruộng, mặt trời đã lấp ló sau triền đê dài ngoằng đen thẫm. Cả không gian bao trùm sắc cam đỏ, cái trứng lòng đào nần nẫn ngày càng hiện rõ giữa bầu không mênh mông. Sắc cam ấy đổ lên ruộng đồng lao xao nước, nom như một mặt phẳng nối liền, nơi hai không gian hội tụ tại một dải đường chân trời loang loáng.
Đắm chìm vào trong cảnh bình minh, tôi ngất ngây trước vẻ đẹp huyền diệu mà rực rỡ của thiên nhiên, thích thú ngắm mặt trời ngày càng lên cao khỏi triền đê sừng sững và màu cam ấm ban đầu dần nhường chỗ cho sắc xanh biêng biếc với những tia nắng ấm áp đầu ngày soi lên mặt ruộng lấp loáng. Đồng quê tôi gần như trơ trọi, không có một cây lớn nào, chỉ có những vạt ruộng nối nhau, những bờ đất nhỏ vừa đủ cho một người đi bộ neo bước chân, quanh năm xanh rì cỏ dại luân phiên nhau trải dài tưởng như vô tận.
Chốc chốc, tôi lại đứng lên cho đỡ mỏi lưng, tiện ngẩng đầu đón những lọn gió thổi qua làm bay bay mấy sợi tóc đã ướt đầm trước trán, cảm nhận hơi lạnh thấm vào làn da còn non tơ mát rượi.
Những khi đó, mẹ tôi ở tít phía sau, vì khi cấy chúng tôi đi giật lùi, sẽ nói với lên:
“Nhanh nhanh lát nữa nắng mà về Tẹt ê.”
Nếu bạn đang cần người dìu dắt trong những bước đi đầu tiên để đi vững, đi đúng hướng và đi được xa thì mời bạn tham gia khóa học viết Tự do Biểu hiện khai giảng ngày 8/1 tới đây.
Chi tiết về khóa học:
– Nhóm nhỏ 5-10 người
– 4 buổi Zoom + trợ giảng kèm 1-1
– 100% bài viết được góp ý sâu, chi tiết tới từng chữ, mỗi bài 2-3 lần
– Lí thuyết đi kèm ví dụ và thực hành
– Định hướng bài viết đăng báo nếu phù hợp
– Quyền lợi riêng dành cho học viên
– Tham gia cộng đồng Sáng tác kiếm tiền của học viên Hoà Lương
– Học phí: 4 triệu đồng
Đăng ký học: Khoá học: Tự do biểu hiện
* Tẹt là cách người lớn ở quê tôi gọi con gái, trẻ gái
Mình là Hoà Lương – Người hướng dẫn viết để nuôi dưỡng tâm hồn, sử dụng ngôn ngữ hiệu quả và cộng tác báo chí.
