Mỗi bài viết cần đáp ứng những tiêu chuẩn cơ bản để thật sự có giá trị. Người viết cũng nên tuân thủ các nguyên tắc sau để viết tốt hơn.
Từ những năm học cấp một chúng ta đã được học cách viết câu, ghép đoạn, ráp thành bài viết hoàn chỉnh. Theo mỗi cấp học, khả năng viết văn ngày càng được trau dồi để đáp ứng nội dung của bài học. Tất nhiên không phải ai cũng vậy. Nhưng nhìn chung, chúng ta đều đã vượt qua môn Văn trên ghế nhà trường.
Khi đọc mục này bạn có thể cảm thấy giống với khuôn mẫu trong nhà trường. Kỳ thực đó vẫn luôn là bước đầu tiên giúp bạn xác định từ khóa mà đề bài yêu cầu. Việc đọc kỹ đề giúp bạn bám sát được nội dung chính và có những ý tưởng đầu tiên cho bài.
Hãy luôn đọc kỹ đề bài rồi từ đó triển khai thành dàn ý. Sau đó sắp xếp các ý sao cho hợp lý để bố cục chặt chẽ hơn. Và điều tối kỵ là bài viết phải có mở có kết, không được bỏ lửng. Mở và kết cũng cần phải tương xứng với nhau, tránh đầu voi đuôi chuột.
Mỗi phong cách sẽ phù hợp với một thể loại hoặc một lớp độc giả khác nhau. Viết học thuật chỉn chu, thuyết phục. Viết thông thường thoải mái, chia sẻ thông tin… Lựa chọn đúng phong cách viết sẽ giúp nâng giá trị bài viết của bạn. Hơn nữa, độc giả dễ đồng cảm với các lối viết khác nhau cho từng chủ đề. Vậy nên bạn mới cần xác định viết cho ai, viết cái gì. Sau đó mới là viết như thế nào.
Có rất nhiều người viết bài văn chỉ gồm một đoạn duy nhất. Điều này làm cho bài viết lan man, dài dòng, không được phân bổ các ý hợp lý.
Bài viết nên bao gồm nhiều đoạn, một đoạn viết về một ý khác nhau. Ý nhỏ nằm trong phần nội dung của ý lớn để làm rõ cho ý lớn. Tốt nhất là sau mỗi ý có một dẫn chứng minh họa cho ý đó.
Thao tác này giúp bài viết trở nên dễ đọc, logic và thuyết phục hơn.
Giữa các phần của bài văn cần có từ nối hoặc câu nối. Chúng giúp chuyển ý hoặc tiếp ý uyển chuyển, tạo cảm giác mạch lạc và trôi chảy. Tất cả các phần đều liên quan đến chủ đề chính của bài, tránh lạc sang hướng khác.
Từ nối thường các quan hệ từ (nhưng, tuy nhiên, vì vậy, tiếp theo…) Có khi là đại từ (nó, đó, đấy…) Cũng có khi các đoạn được nối với nhau bằng một câu tiếp ý hoặc chuyển ý.
Trong bài viết sẽ có những phần nên sử dụng thủ pháp nghệ thuật để tăng tính gợi hình, gợi cảm hoặc nhấn mạnh ý. Tùy mỗi chức năng khác nhau mà vận dụng thủ pháp khác nhau. Một số thủ pháp thường gặp là: so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ, phóng đại, hoán dụ, chơi chữ…
Ví dụ như phép điệp ngữ thường để nhấn mạnh. Phép so sánh và ẩn dụ giúp tạo sự liên tưởng nơi người đọc.
Thông thường mỗi thể loại bài viết có yêu cầu khác nhau về dung lượng. Hoặc tùy thuộc vào khác hàng mong muốn ra sao. Người viết nên chú ý tới độ dài của bài viết sao cho đáp ứng được yêu cầu mà vẫn đủ ý, thể hiện được quan điểm người viết. Riêng với viết blog, độ dài trên một ngàn từ sẽ lợi thế hơn.
Ngoài các nguyên tắc, người viết cũng nên chú ý tới tiêu chuẩn cơ bản của một bài viết để không bị chê trách hoặc đánh giá thấp chỉ vì không nắm chắc các vấn đề mang tính nền tảng.
Không cần nói thì chúng ta đều biết đúng chính tả là một tiêu chí đánh giá khắt khe với người viết. Mỗi bài viết cần được kiểm tra chính tả sau khi hoàn thành. Một bài viết đầy lỗi chính tả sẽ gây ấn tượng xấu, khó lòng giữ chân ai. Nhất là những người đọc kỹ tính.
Các câu trong bài cần đảm bảo ngữ pháp. Tùy mục đích mà linh hoạt sử dụng câu ngắn, dài, đủ hoặc không đủ thành phần đan xen. Câu dài có thể là câu ghép, câu phức nhiều thành phần. Câu ngắn là câu đơn hoặc câu rút gọn, câu đặc biệt. Chúng vừa giúp bài hấp dẫn hơn vừa tránh gây nhàm chán.
Từ ngữ sử dụng nên dễ hiểu. Với đại bộ phận độc giả, bài viết càng đơn giản càng dễ cảm. Lạm dụng mỹ từ hoặc từ mượn đôi khi gây hiệu ứng ngược. Tuy vậy, thi thoảng cũng nên dùng chúng để tăng hiệu quả nghệ thuật vì mỹ từ khi đọc lên thường tạo cảm giác thi vị hơn.
Người viết có thử xưng mình, gọi bạn cho gần gũi và cũng nên sử dụng các câu chủ động nhiều hơn bởi chúng gần hơn với lối giao tiếp thường ngày của chúng ta.
Liên văn bản nghĩa là trong một văn bản bất kỳ luôn chứa đựng các yếu tố của văn bản khác. Bài viết nếu liên hệ được với những câu nói hoặc bài viết khác với quan điểm tương đồng hoặc trái ngược sẽ càng có giá trị. Vì qua đó người đọc sẽ thấy thêm nhiều khía cạnh khác, góc nhìn khác của cùng một đối tượng.
Những thông tin được viết trong bài cần có độ chính xác. Nhất là với các dạng bài chia sẻ kiến thức. Loại bài chia sẻ cảm xúc đơn thuần không cần quá chú ý đến điều này. Chẳng hạn như tản văn trữ tình thường để bộc bạch suy nghĩ, chiêm nghiệm của người viết nhiều hơn tính thuyết phục.
Ngoài ra, thông tin trong bài viết của bạn cũng cần có tính mới mẻ. Tuyệt đối không đạo văn hay lấy bài của người khác mà thiếu trích dẫn hoặc chú thích phần tài liệu tham khảo. Những thông tin hầu như ai cũng biết thường được xem là thông tin thiếu tính mới mẻ. Chẳng hạn “mặt trời mọc hướng đông” là một câu mang thông tin cũ.Tính mới mẻ càng được thể hiện tốt hơn qua khả năng sáng tạo của người viết. Sáng tạo trong việc sử dụng ngôn từ, thủ pháp, xây dựng nhân vật và cốt truyện, lựa chọn cách kể…
Bài viết tốt sẽ để lại trong đầu người đọc những suy nghĩ, hình dung, tri thức hoặc cảm xúc nào đó. Sự tác động này để lại ấn tượng lên họ và khiến họ nhớ về bài viết của bạn lâu hơn. Đôi khi, bài viết cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp lên tâm lý tạo thành những biểu hiện cụ thể nơi người đọc. Như là khóc, cười, ngạc nhiên, tò mò, tức giận, trầm trồ…
Nhìn chung, có những yêu cầu khác nhau cả về nội dung và hình thức của bài văn mà người viết nên chú ý để tăng giá trị của bài. Càng nắm vững các phần cơ bản càng tạo nền tảng tốt hơn để bạn sáng tạo và phá cách.
Bạn đọc thêm Hướng dẫn viết nhé!
Trang blog nhỏ màu xanh nơi mình viết bằng trái tim chân thành
