Giá mà tình thương của ba đừng thầm lặng không lời, con đã chẳng phí hoài bao tháng năm chỉ để hồ nghi về những gì mình được nhận.
Ngày con còn bé, ba là người khổng lồ che chắn mưa giông, là lực sĩ có thể nâng con bay bổng lên rồi đặt con ngồi trên cổ nhông nhông đi khắp chốn. Những ngày ba ở nhà, không phải bươn bả làm thuê cho người này người khác, ba dành nhiều thời gian để nô đùa cùng các con. Tuổi thơ con chẳng có đồ chơi nhưng có ba thường bày những trò vui để chị em con được rộn rã tiếng cười.
Dù khi ấy còn rất nhỏ, con vẫn nhớ một buổi chiều muộn, ba tập cho con đi xe đạp trên con đường làng cát vàng mát rượi bàn chân con bé nhỏ. Chiếc xe đạp người lớn cao lênh khênh và quá cỡ với con, con không biết làm thế nào mà đi cho được. Ba ôn tồn bảo con đứng bên trái xe, đưa chân phải qua bên kia, đặt lên bàn đạp rồi nhấp nhấp chân trái bên này để đi từng nấc, từng nấc cho quen. Con rón rén trên chiếc xe sắt nhưng trong lòng đầy háo hức. Ba với mẹ chắc là những người hiểu nhất, con ngày bé tò mò và hiếu thắng biết bao.
Ba động viên con đạp xe về trước, một tay ba vững chắc giữ gác ba ga. Sau một cái ngoái đầu để an tâm ba vẫn ngay đó, vẫn đỡ xe cho con, con đánh liều đạp xe lao về trước. Chiếc xe phóng rất nhanh, con thấy mình vút đi nhẹ bẫng rồi con đâm sầm vào cây cột điện ven đường. Đến khi mếu máo tìm ba, con mới ngỡ ngàng nhận ra ba đã buông tay tự bao giờ. Nhưng ba vẫn ở phía sau con, vẫn nói với con là không sao cả, con chỉ cần tập lại là sẽ đi đạp xe được sớm thôi.
Lời ba nói như có phép nhiệm màu, nhận thức trẻ thơ non nớt nhưng niềm tin lúc nào cũng mãnh liệt. Con tin ba nói không dối bao giờ. Con tin mình sẽ làm được. Con làm được thật. Con biết đạp xe ngay trong chiều hôm đó và ít bữa sau đã dám đạp xe chở em đi khắp nơi trong làng. Chiếc xe đưa con đi nhanh hơn và xa hơn, băng băng lướt gió, còn dáng ba lom khom giữ gác ba ga xe cho con gái nhỏ vẫn là hoài niệm ngọt ngào của tuổi thơ ủi an con trong những khi đau đớn sau này.
Đứa trẻ nào rồi cũng lớn lên, tuổi thiếu niên ẩm ương, bồng bột cần lắm sự quan tâm từ đấng sinh thành. Tiếc là trong những năm tháng đó, ba gần như vắng mặt và thiếu hẳn những bảo ban. Quãng ngày ba mẹ vào nam làm việc, con sống một mình với ông bà nội, em trai thường ở ngoài đồng tôm với cậu. Căn nhà giữa ngã tư vốn đầy ắp tiếng nói cười, đầy ắp những âm thanh thân thuộc của nhà nông, bấy giờ gần như đêm ngày đều lặng lẽ. Mỗi cuối tuần, con đều ngóng sang nhà hàng xóm, chờ một câu báo có điện thoại từ trong nam ra là chạy sang thật nhanh. Con không nhớ đã bao lần con nức nở khóc lên khi nghe giọng ba mẹ hỏi han rồi động viên con cố gắng, ba mẹ sẽ sớm về mang mấy đứa đi theo.
Ngày đó, đứa trẻ lớp 7, lớp 8 là con đã thạo việc đồng áng. Con cấy mạ, gặt lúa. Con tỉa ngô, nhổ lạc. Những việc mẹ thường làm, con tự bảo mình phải nhanh tay lẹ chân, phải làm sao cho được giống như mẹ. Con chất những thùng nước đầy lên xe thồ, đẩy lên ruộng tưới ngô. Con lại xếp từng ôm lạc chồng lên nhau cao ngất, cao hơn cả đầu con, để chở từ trên bái về nhà. Con thấy mình phải làm cả những việc của ba, những việc mà trước đây, khi ba mẹ chưa tha phương cầu thực, con chỉ cần lẽo đẽo theo sau và phụ được bao nhiêu thì phụ.
Không còn ba mẹ ở bên nữa, con phải thành người lớn. Một buổi con học hành, một buổi đôi chân con rã rời rong ruổi khắp ruộng khắp bãi, đôi tay con phồng rộp, rạn chai.
Không còn ba mẹ ở bên, con cô độc trong căn nhà thân thương, cô độc trên cả những con đường dọc ngang xóm nhỏ, cô độc dẫu bên con thường có ông bà ngay đó và họ hàng ai cũng nhín ra nhiều quan tâm.
Không có ba mẹ ở bên, con chẳng khác nào đứa trẻ mồ côi, ngay cả những người đã tóc bạc da mồi, khi không còn mẹ cha nữa vẫn thấy mình lạc lõng đó thôi, huống hồ gì con vẫn còn thơ bé…
Con cứ tưởng khi được gần ba mẹ, gia đình mình sẽ lại vui vầy, ấm êm. Thế mà cuộc sống đã rẽ sang một hướng cuồng điên nhiều bão táp. Ba mẹ làm công ty. Người tăng ca miệt mài, cả ngày con chỉ kịp hai lần thấy mặt, người vừa về đến nhà là tất tả lo cơm nước, heo gà, dọn dẹp. Con sống với ba mẹ mà như cây xương rồng nhỏ le loi, gai mỗi ngày một nhọn, sự quan tâm thiếu thốn đến đau lòng.
Cũng bởi con đương ở thời bồng bột, dễ tổn thương, con càng trách ba mẹ nhiều vì những khi vắng mặt. Vắng mặt trong những tỉ tê thường nhật chuyện ở lớp ở trường. Vắng mặt trong những đón đưa khi tối muộn trời mưa, đường về nhà xa ngái. Vắng mặt trong những thời điểm quan trọng con cần lời bảo ban, khích lệ.
Những năm con học cấp ba còn là khi ba mẹ nhiều lần cãi vã. Có những đêm giật mình trở giấc, con nghe tiếng khóc la. Lò dò bước ra khỏi phòng trong khi còn ngái ngủ, con hoảng sợ nhìn thấy ba hung dữ đứng đó, bên gậy gộc, bên những đồ vật chỏng chơ đổ vỡ. Mẹ con thì rũ rượi ở một góc nhà, mặt mũi đã sưng húp lên vì khóc nhiều và trên cổ vệt dây siết vẫn còn lằn đỏ.
Con chới với. Con không hiểu chuyện gì đã xảy ra. Nhưng từ đó, con thấy mình ghét ba, con không thể nào thương yêu ba như trước. Con chán ghét việc nhà mình chuyển vào nam rồi tan nát hết cả bao hạnh phúc từng có. Con ghét ba bắt đầu mê rượu và còn dùng bạo lực với mẹ. Con ghét ba đi sớm về khuya chẳng còn nụ cười, không bận tâm các con chuyện buồn vui. Ba của con, ba trong ký ức tuổi thơ con, hình như không còn nữa, chỉ còn một người đàn ông xa lạ, lạnh lùng sống chung nhà mà không có gì để chia sẻ.
Lớn thêm một chút, con đã được tự do, đã không còn phải sống trong căn nhà thường ồn ã tiếng cãi nhau và những lời cằn nhằn không dứt. Thế mà khi được “giải phóng” rồi, con lại nhớ mẹ nhớ ba da diết. Có điều khi đó, nhà mình vẫn chưa ai biết nói những lời thương. Ba mẹ gọi cho con chỉ dăm câu rồi tắt. Con về nhà lắm lúc lại nghe ba nói những lời cay nghiệt, những trận mắng mỏ khơi khơi. Lòng tự trọng của con bị lời nói nhọn hoắt đâm qua, con chẳng thể nào chịu được. Lần con tức tưởi nhất là khi vừa chạy xe mấy chục cây số về đến nhà đã bị ba rầy la, trách cứ, buộc tội. Con thấy mình oan ức quá, con chui vào nhà vệ sinh khóc tu tu. Ba vẫn không thôi nặng lời. Con đáp lại ba mấy câu rồi vào phòng xách ba lô chạy ngược lên chỗ trọ, nước mắt ngược chiều gió, vị đắng vỡ thấm môi. Chưa bao giờ con hoài nghi về tình cảm mà ba dành cho con đến thế. Con thậm chí còn không hiểu sao ba nói với con như với một kẻ thù…
Con đã mang trong lòng những nỗi đau quá lớn, những mặc định tổn thương nên mỗi lần đi gặp bạn bè về lúc mười giờ tối mà thấy ba vẫn ngồi trên ghế đá ăn lạc rang, uống rượu đế, con lại thấy bực bội trong lòng. Con ghét cách ba xuất hiện ở đó, kiểm soát con. Con chán chường vì khi nào cũng bị giữ rịt, bị xem là đứa trẻ. Con bất cần vì những lần con trông đợi trước đây, con đã không có ba ở bên như ao ước, như ba những người ta. Khi con cần có ba, ba dường như vô hình. Khi con thấy mình đã như cánh chim có thể bay khỏi tổ, ba một hai muốn giữ khư khư.
Mãi đến sau này, rất lâu sau này, khi con viết và con đọc nhiều hơn, con mới thử đặt mình vào hoàn cảnh của ba để hiểu. Hiểu vì sao ba thay tính đổi nết, vì sao ba nỡ lòng đánh mẹ, vì sao ba hằn học với con và cả vì sao ba vẫn thường đợi con trên ghế đá trước nhà trong những lần con ra đường về muộn.
Là vì ba cũng có những mỏi mệt, khổ đau, bất hạnh.
Vì ba cũng tổn thương, thiếu thốn, nghi ngờ.
Vì ba cũng chỉ là một người chưa biết cách thương yêu sao cho phải.
Hiểu ra rồi, con không còn ghét ba. Con đã thương ba hơn, dẫu tình thương chẳng còn bao la và vô tư như ngày bé dại. Bởi ba đã sai, đã có những lỗi lầm và nỗi đau của ba mẹ đã vô tình cứa nát tâm hồn ba chị em con trong giai đoạn mong manh nhất, kéo dài từ thơ dại đến khi tập tành làm người lớn. Con vẫn bảo mình học lại cách thương ba, qua những chuyện trò và những quan tâm, kiên nhẫn. Bởi con tin là trong sâu thẳm, ba của con cũng cô đơn, cũng mang nhiều buồn khổ.
Từ khi con biết mình cần cho ba mẹ thấy rõ tình yêu thương của con, con cũng được ba mẹ thương yêu theo cách mà con từng mong ước.
Đó là những lần ba bất chợt gọi điện để hỏi con khi nào về nhà, đã đi mấy tuần rồi mà không thấy rục rịch gì ngày trở lại. Ba không nói nhớ con nhưng cuộc gọi của ba đã thay cho điều ấy.
Đó là một ngày con nhận được tin nhắn của ba gửi hình ba đang mặc đồng phục khi nhận việc mới. Tin nhắn vụng về sai chính tả, mấy chữ đầu dòng gọi con gái lại làm con xúc động rưng rưng.
Đó là một hôm con thức dậy muộn nên chẳng kịp chào trước khi ba đi làm sớm để lên phòng trọ. Vậy mà lúc con ra lấy xe đã thấy trên gương ba nhét vào tờ lịch ghi mấy dòng chữ viết tay nhắc con nhớ mang theo món đồ ba đã chuẩn bị sẵn, sợ con quên.
Mấy chuyện cỏn con ấy làm con động lòng mãi. Ba không nói thương con, cũng không nói ba lo lắng cho con. Ấy vậy mà những niềm vui của ba đều muốn khoe con trước hết, những gì con bảo cần ba cũng cẩn thận làm cho.
Lần trước về nhà con thấy ba đóng mấy cái ghế gỗ nhỏ trông đẹp mắt nên nói ba nếu được thì làm cho con một chiếc bàn vuông thấp. Bàn nhỏ thôi và thấp thôi vì con chỉ cần có vậy. Khi đó ba đã bảo là không có gỗ để làm mặt bàn vì toàn những miếng bé. Thế mà hôm nay con lên lại Sài Gòn, ba đã làm xong cho con cái bàn vuông trắng xinh xinh, rất chắc chắn. Ba cẩn thận chỉ con cách ráp chân bàn, cách đóng đinh gỗ vào cho kiên cố. Hoá ra là ba vẫn luôn nhớ, vẫn luôn ghi trong lòng lời con từng nói rồi tìm cách chiều con như chiều chuộng đứa con gái bé bỏng những năm xửa năm xưa.
Con tự dưng lại nhớ những chiếc bánh chưng bé tẹo mà năm nào cũng đòi ba làm cho kỳ được, dù cho con đã ngoài ba mươi. Những năm trước, ba làm một cái cho con, năm rồi có cháu nội thì ba làm hai cái, con gái một cái, cháu nội một cái. Lần nào vớt bánh chưng lên, ba cũng giơ cái bánh bé xíu ấy cho con xem rồi bảo còn nhỏ lắm hay sao mà Tết nào cũng đòi làm bánh bé. Vậy rồi ba vẫn cứ làm cho con đều đặn hằng năm, kể cả có năm con quên chẳng dặn dò.
Từ khi biết trân trọng những điều nhỏ bé, con mới nhận ra tình yêu thương của ba vẫn luôn lặng lẽ và nhiều nuông chiều đến thế. Chỉ là trong những tháng ngày nhiều biến động, ba con mình đều đã quên đi. Ba quên mất cách thương con gái, con cũng quên mình từng được ba chở che, chiều chuộng thế nào.
May mắn cho con là đến hôm nay, khi con lớn hơn và ba chưa quá già, con đã học được cách để thứ tha và thấu hiểu, để bao dung và tỏ bày. Con biết cách để cho ba thấy con thương ba, con cũng được ba cho biết ba thương con.
Lắm khi con chỉ ước giá như tình thương của ba không lặng thầm đến thế thì con đã không phí hoài những tháng năm vào đau khổ, hồ nghi. Nhưng rồi con lại nghĩ, đến sau cùng, con vẫn còn phước đức vì ba và con đã gỡ dần những nút đau trong lòng và đang học lại cách để thương nhau.
Ngày 19/10, mình có workshop hướng dẫn cách viết tản văn sao cho có chiều sâu. Ngày 23/10, mình khai giảng khoá Viết tản văn đăng báo thứ 10. Bạn tham gia nhé!
Cảm ơn bạn đã đọc bài. Chia sẻ bài viết này cho những người yêu viết khác để cùng nhau học viết và thảo luận nhé! Đừng quên theo dõi Facebook, Podcast, Youtube và tham gia Group để học viết mọi lúc mọi nơi hoàn toàn miễn phí.
