Mình đã từ một người tập tành luyện viết trở thành người kinh doanh chuyên môn trong lĩnh vực viết lách và đào tạo sau hơn 2 năm, kể từ tháng 7/2021.
Mặc dù chưa dài nhưng mình rất tự hào và biết ơn hành trình này. Bởi trong hơn 2 năm, mình cảm nhận sâu sắc được bản thân đã học hỏi nhiều hơn cả 30 năm trước cộng lại. Mình liên tục thực hiện chuỗi hành động “học – thử – sai – làm lại” để tối ưu công việc mà không còn than thở cả trăm thứ về nó như khi đi làm văn phòng.
Mình bắt đầu luyện viết từ khoảng thời gian dịch bùng nổ, mọi thứ dường như rơi vào tình trạng đóng băng.
Khi đó, mình là một người viết 4 không:
Không được học về viết thương mại. Điểm mạnh của mình nằm ở creative writing (viết sáng tác). Nhưng mình chật vật không biết làm thế nào với sở trường này, càng không biết làm sao để biến nó thành thu nhập.
Không biết nhiều về thị trường viết lách, dù là viết thương mại hay viết sáng tác. Trước dịch, mình làm tại phòng kinh doanh của các công ty nước ngoài. Chính vì vậy mà hiểu biết của mình về thị trường viết gần như bằng 0. Chọn theo đuổi công việc freelance writer, mình chọn luôn cả hành trình học từ đầu những điều mình chưa từng nghe, biết hay tiếp cận.
Không được đào tạo bài bản về kinh doanh và truyền thông. Đúng hơn là việc kinh doanh hay truyền thông mình đều làm theo bản năng, vô tư và tự phát. Mình viết bài mỗi ngày trong các nhóm về viết lách. Từ đó được mọi người chú ý đến, được mời viết sách và mời làm writing mentor cho các chương trình cả có phí và miễn phí.
Không có người hỗ trợ mà tự làm mọi thứ một mình. Mọi thứ nghĩa là cả viết, thiết kế, truyền thông, xây dựng khóa học, làm sản phẩm số… Việc này mang đến những trải nghiệm và kinh nghiệm thực tế nhưng đồng thời cũng tốn nhiều thời gian, sức lực và năng lượng.
Xuất phát với 4 không nhưng không có nghĩa là mình không có gì. Mình vẫn có năng lực chuyên môn, kinh nghiệm viết lách, tinh thần học hỏi, cộng đồng, những người đồng hành và đặc biệt là tinh thần khao khát tự do đích thực. Hiện tại, sau hơn 2 năm làm việc độc lập, kinh doanh chuyên môn của bản thân, mình có:
Hơn 100 học viên viết. Số lượng học viên tuy không lớn nhưng mỗi người đều là thành quả đáng tự hào với mình. Vì chính các bạn ấy cho mình cảm nhận được giá trị của bản thân và giúp mình trở nên tốt hơn, chuyên nghiệp hơn thông qua việc giảng dạy, đồng hành và chia sẻ, hỗ trợ.
4 cuốn sách có tên mình sau khi được giải hoặc được chọn bài vào in sách trong các cuộc thi về viết lách. Đặc biệt, Bút hết nặng viết hết đau là cuốn sách kỹ năng về viết lách đầu tiên mà mình góp mặt do được tin tưởng mời hợp tác.
4 khóa học viết theo từng cấp độ. Bắt đầu từ khóa căn bản để xây nền về viết (Tự do Biểu hiện) tới khóa sáng tác tổng hợp (Tự do Sáng tạo) và 2 khóa chuyên sâu (Viết tản văn đăng báo, Viết truyện chuyên sâu). Mỗi khóa học sẽ giải quyết nhu cầu và phù hợp với từng đối tượng học viên khác nhau.
Dịch vụ tư vấn chuyên môn về viết lách và sáng tác theo hình thức 1-1, phù hợp với những bạn chưa sắp xếp được thời gian học, chưa xác định được khóa học nên tham gia hoặc có những vấn đề khác liên quan tới định hướng phát triển trong nghề viết cần được tư vấn thêm…
1 cộng đồng viết lách dành cho tất cả mọi người. Yêu lại tiếng Việt (vào đây học viết) được ra đời vào 01/10/2021, đến nay đã có hơn 2500 thành viên. Chúng mình khuyến khích tất cả thành viên chia sẻ bài viết, dù là những bài viết hoàn toàn bản năng và chỉ để giải tỏa cảm xúc.
Thời gian này, nhóm đang có cuộc thi viết truyện Vừng ơi mở ra với giải thưởng là tiền mặt và cả hiện vật.
Ngày 15/10 tới đây, chúng mình tổ chức buổi offline đầu tiên tại Sài Gòn.
Ngày 29/10 sẽ có workshop chuyên sâu Viết truyện hay nhuận về liền tay với sự tham gia của khách mời là nhà văn nổi tiếng Tống Phước Bảo – tác giả của nhiều cuốn sách, thành viên hội nhà văn Việt Nam và cũng mới nhận giải thưởng lên tới 30 triệu đồng với tác phẩm Sapa cổ trấn trong một cuộc thi viết.
1 team cộng sự cùng nhau phát triển với 5 thành viên đều là admin của cộng đồng. Trong đó mình có 2 trợ lý là chị Na Na – phụ trách truyền thông kế hoạch và bé Thảo Quyên phụ trách thiết kế hình ảnh và hỗ trợ truyền thông nội bộ. Nhờ có team và trợ lý mà mình làm được nhiều việc hơn, hiệu quả của các dự án cũng tốt hơn.
Những bài báo mang tên mình. Mình bắt đầu gửi bài cho báo từ năm ngoái, chủ yếu là trên chuyên mục văn học nghệ thuật vì phù hợp với định hướng phát triển. Bên cạnh đó, mình cũng viết bài PR trên báo cho một số thương hiệu dưới dạng ghostwriter để có thêm kinh nghiệm.
Cơ hội cộng tác với những người có tiếng trong nghề viết như chị Linh Phan, Chà, chị Linh Bút Chì, bạn Ngọc Ánh Phạm… Mỗi lần hợp tác là một lần được học hỏi thêm kinh nghiệm, cũng giúp mình phát triển thêm thương hiệu cá nhân với vai trò là một người viết và người đào tạo về viết lách – sáng tác.
4 lần giành giải nhất trong các cuộc thi viết: Viết về sự tử tế, Vị tết quê mình, Idea Pool và A Writer’s Journal. Đây không hẳn là những cuộc thi viết quá lớn nhưng qua đó mình kiểm tra được năng lực của bản thân, được công nhận khả năng và được nhiều người biết đến hơn với vai trò của một người viết.
Điều hạnh phúc nhất là mình được nhiều người tin tưởng vào những giá trị mình mang lại, đánh giá cao khả năng viết cũng như chuyên môn của mình. Làm việc độc lập và hoạt động chủ yếu trên mạng xã hội nên sự yêu thương và công nhận của mọi người giúp mình có thể phát triển công việc, cũng là cách mình phát triển bản thân. Kinh doanh chuyên môn chính là cách mình chọn để hiện thực hóa những giấc mơ.
Để từ người luyện viết thành người làm việc độc lập với vai trò chính là đào tạo chuyên sâu về viết lách và sáng tác, mình chọn duy trì làm nhiều thứ một lúc, liên tục trong nhiều năm.
Mình bắt đầu với bài đăng lên một cộng đồng viết lách, cũng là bài dự thi giành được giải nhất đầu tiên của mình. Từ sau đó, mình bắt đầu viết và đăng bài mỗi ngày trên mạng. Xuất phát điểm là để luyện viết rồi dần dần, mình chia sẻ những sáng tác của bản thân, những bài hướng dẫn về viết lách, những câu chuyện buồn vui khi làm nghề… Từ Facebook, mình phát triển thêm nội dung trên blog, Instagram, LinkedIn và gần đây là Tiktok. Mình không chú trọng SEO hay tính viral mà tập trung vào chất lượng nhiều hơn để người đọc có thể nhận được những giá trị từ các kênh của mình.
Mình vẫn thường nói con đường hiện tại là do “nghề chọn người”. Mình viết nhiều trong các cộng đồng viết lách, chăm tương tác và thường xuyên tham gia vào các cuộc thi viết ở thời điểm mới bắt đầu. Hiện tại, mình chủ yếu đăng tải nội dung trên “sân nhà” và giữ vai trò ban tổ chức, ban giám khảo nhiều hơn. Đây cũng là phương pháp không tệ để bạn biến giấc mơ cầm bút thành hiện thực.
Khi đã lập ra cộng đồng riêng Yêu lại tiếng Việt, mình tổ chức nhiều hoạt động là các minigame, cuộc thi liên quan tới viết cho những thành viên trong nhóm tham gia. Những hoạt động này vừa giúp các bạn được thử sức, dạn dĩ hơn khi đăng bài công khai vừa là cơ hội cho mọi người gắn kết với nhau hơn. Người giành được giải khi thi cũng sẽ có thêm tự tin vào khả năng viết của chính mình.
Như đã chia sẻ, mình xuất phát với “4 không” nên cũng không thể chỉ đứng yên tại chỗ mà không làm gì để nâng cấp bản thân. Mình tham gia vào 4 khóa học liên quan tới viết lách, sáng tạo nội dung, sáng tác và kinh doanh chuyên môn. Ngoài ra, mình cũng đọc bài viết, bản tin, xem video… của nhiều người đang là chuyên gia trong lĩnh vực của họ để học thêm những điều mình chưa biết hoặc chưa hiểu sâu. Mình tin là input của chúng ta thế nào thì output sẽ thế đó.
Một trong những phương pháp giúp bạn phát triển thương hiệu cá nhân nhanh nhất, uy tín nhất là hợp tác với những người có ảnh hưởng trong chính lĩnh vực đó. Năm 2022, mình nhận được lời mời trở thành mentor liên kết và tác giả cuốn sách kỹ năng viết do chị Linh Phan khởi xướng. Năm 2023, mình được mời làm chuyên gia chia sẻ về kỹ thuật viết trong khóa học của Chà. Cùng năm, mình cũng được chị Linh Bút Chì và Ngọc Ánh Phạm đặt hàng các nội dung liên quan tới hướng dẫn viết. Mỗi một cơ hội hợp tác là một lần mình được học hỏi thêm từ những người khác để áp dụng vào công việc kinh doanh chuyên môn của chính mình.
Mình sẽ không thể trở thành một người làm việc độc lập, người đào tạo chuyên sâu về viết lách và sáng tác nên không tự làm ra những sản phẩm dịch vụ của bản thân. Bạn cũng thấy trong mục “8 có” phía trên, mình đã và đang vận hành các khóa học, dịch vụ tư vấn, dịch vụ biên tập bài viết/bản thảo… Mỗi sản phẩm dịch vụ này là chất xám của mình, đáp ứng điều mọi người cần và đồng thời cũng tạo ra giá trị cho chính mình. Mối quan hệ giữa người tạo sản phẩm và người dùng sản phẩm vì vậy mà được duy trì.
Mình đã đi một mình trong phần lớn thời gian vì nghĩ bản thân có thể tự cáng đáng hết được lượng công việc cần làm. Nhưng sự thật cho thấy là để công việc phát triển, một người sẽ khó làm nên chuyện. Nhờ có đội nhóm, nhiều ý tưởng của mình đã được thực hiện sớm hơn dự định. Nhờ có đội nhóm, mình có người hỗ trợ và có những mục tiêu cục thể hơn cần phấn đấu để đầu tư ngược trở lại cho cộng đồng, cộng sự.
Một điều quan trọng khác mà mình tin đã giúp mình đi được tới hôm nay là mình đã luôn giữ bản sắc riêng của chính mình, không vì những lời nói của người khác mà từ bỏ điều bản thân thực sự muốn làm. Nếu như vào thời điểm bắt đầu, sau khi nghe đàn chị chia sẻ về sự mịt mờ của con đường sáng tác mà mình từ bỏ thì có lẽ hôm nay mình đã không thể trở thành một người dạy viết sáng tác chuyên sâu và không có những bài viết đăng báo. Mình cũng sẽ khó được người khác nhớ đến giữa một rừng những content thương mại vì không thể ghi dấu ấn bằng giọng văn nhẹ nhàng, trữ tình và chân thành.
Mình không dám nói con đường nào tốt hơn con đường nào. Bởi vì mình đã chọn và đi trên con đường thương mại hóa sáng tác – một con đường mà mình chưa thấy ai trong vòng kết nối của mình làm. Với mình, nó là sự phù hợp tại thời điểm này trong sự nghiệp.
Mỗi người sẽ có những lựa chọn khác nhau, đi những con đường khác nhau. Mình đã dành hơn hai năm để từ một tay mơ luyện viết trở thành freelance writer và bây giờ là người làm việc độc lập dựa trên việc tự kinh doanh chuyên môn của chính mình.
Mong là bài viết này sẽ truyền cảm hứng cho bạn để theo đuổi giấc mơ mà bạn luôn ấp ủ.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của mình. Mình sẽ rất hạnh phúc nếu bạn ghi lại đây những cảm nhận của bạn hoặc là những thắc mắc muốn được giải đáp thêm. Mình sẽ phản hồi bạn trực tiếp qua bình luận hoặc nếu cần, mình sẽ lên một bài viết mới để hồi đáp đầy đủ và chi tiết.
Bạn có thể kết nối với mình nhiều hơn tại: https://linktr.ee/hoaluongwriter
Trang blog nhỏ màu xanh nơi mình viết bằng trái tim chân thành
