Nắm được các kỹ năng cơ bản giúp người viết tự do tự tin và hiệu suất hơn khi quản lý và xử lý các đầu việc mà không tốn quá nhiều thời gian hay loay hoay vì sao mình đuối sức mà vẫn không kịp các deadline.
Dưới đây là 5 kỹ năng cơ bản nhất mà một người viết tự do cần có.
Viết là kỹ năng cơ bản nhất và có vai trò quan trọng với công việc của một người viết tự do. Bạn không thể làm nghề viết mà không biết viết, đúng không?
Thông thường những người chọn làm nghề viết cũng đã có chuyên môn liên quan hoặc có khả năng viết để trình bày được điều mình muốn mà người khác vẫn hiểu. Tuy nhiên cũng có những bạn muốn trở thành người viết nhưng chưa qua đào tạo bài bản hay kinh nghiệm nào.
Để trở thành một người viết tốt, bạn nên học viết trước tiên. Nắm được nền tảng kiến thức liên quan đến viết trước. Sau đó là rèn luyện liên tục trong một thời gian dài, đọc và thử viết nhiều dạng khác nhau để khám phá điểm mạnh của bản thân trong viết lách. Từ đó biết mình mạnh gì, có thể viết về cái gì hay chủ đề nào sẽ có nhu cầu từ thị trường, từ độc giả.
Bạn có thể luyện viết bằng cách viết nhật ký, morning page, viết biết ơn, tham gia viết trong các hội nhóm về tiếng Việt và đọc sách, đăng ký khóa học viết 1-1 để có mentor kèm cặp chi tiết…
Mình đã viết gần 1000 bài chỉ trong hơn 1 năm qua trên nhiều nền tảng, hội nhóm, báo, sách và mình vẫn sản xuất nội dung đều đặn mỗi ngày. Khi đọc những bài viết gần đây với những bài đầu tiên, mình dễ dàng nhận ra những thay đổi và tiến bộ. Điều đó giúp mình có thêm động lực để tiếp tục với công việc viết lách tự do.
Nếu bạn là người viết tự do thì càng cần phải có kỹ năng quản lý. Từ quản lý đầu việc, dự án, thời gian, sức khoẻ đến tinh thần, cảm xúc… Có vậy bạn mới phân bổ được thời gian hợp lý hơn cho công việc, bản thân và các mối quan hệ khác.
Vì làm việc tự do, bạn không có ai trả lương, không có người quản thúc cũng không có người hỗ trợ nên thường thời gian đầu bạn sẽ phải làm tất cả mọi thứ liên quan. Từ tìm kiếm khách hàng, nghiên cứu tài liệu, viết bài, chỉnh sửa bài, làm ảnh hoặc làm video, trao đổi và hỗ trợ khách hàng cùng với những công việc cá nhân khác để phát triển thương hiệu và được càng nhiều người biết đến càng tốt.
Để việc quản lý dễ dàng hơn hãy làm quen với việc có các mục tiêu cụ thể cả về công việc, tài chính, nội dung bài viết và chất lượng đời sống. Sau đó cụ thể hóa mục tiêu thành bản kế hoạch theo năm/quý/tháng/tuần và to-do-list hàng ngày.
Hiện tại mình đã quen hơn với việc quản lý mọi thứ nhờ lên mục tiêu dài hạn/ngắn hạn, lập kế hoạch, sử dụng calendar trên Google để theo dõi công việc… Mình cũng đang quản lý nội dung của 2 nhóm Yêu lại tiếng Việt và Khi phụ nữ đọc song song với dạy viết, viết thương mại cho khách hàng, viết trên FB cá nhân, LinkedIn và IG.
Việc học cách quản lý ban đầu có thể gây khó khăn vì bạn chưa quen nhưng dần dần bạn sẽ thành thạo, tiết kiệm được thời gian và nâng hiệu suất công việc lên cao hơn.
Kỹ năng lập kế hoạch là một trong những kỹ năng cơ bản người viết tự do cần có. Bạn có thể làm việc cảm hứng. Điều ấy là lựa chọn của bạn. Tuy nhiên, không phải khi nào bạn cũng có cảm hứng hay kiểm soát được nó. Ngược lại, cảm hứng thường là thứ “dắt mũi” bạn nên thiếu nó bạn khó mà viết hay làm được gì “ra hồn”.
Làm việc có kế hoạch sẽ giúp bạn xác định được mục tiêu mỗi ngày, tập trung hơn vào những thứ cần hoàn thành và tránh được tình trạng trễ deadline do không sắp xếp được thời gian hay không có cảm hứng viết bài.
Bạn nên lập kế hoạch nội dung cho các dự án của khách hàng để bám sát thực hiện. Cả bạn và khách hàng sẽ theo đó để kiểm tra tiến độ và đánh giá hiệu quả công việc. Với cá nhân, bạn cũng nên lập riêng một kế hoạch để xây dựng các kênh social (FB, IG, blog, Tiktok, Podcast…) và làm theo. Kế hoạch càng chi tiết càng dễ thực hiện.
Như đã nói, làm tự do là bạn phải tự mình làm mọi thứ từ đầu tới cuối. Do đó bạn cần có khả năng làm việc độc lập, chịu được áp lực, giao tiếp với khách hàng. Khi đã quen hơn với việc này, bạn sẽ thấy làm việc tự do tuy cực nhưng khá linh hoạt. Chỉ cần bạn sắp xếp tốt, bạn hoàn toàn có thời gian để nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển bản thân.
Mặc dù làm việc tự do nhưng sẽ có những dự án bạn cần phối hợp với người khác để tạo thành một team. Khi này kỹ năng team-work là cần thiết để đạt được hiệu quả công việc chung.
Hiện mình vừa làm việc như một writing mentor, freelance writer trên social vừa là cộng tác viên viết bài cho khách hàng, admin trong cộng đồng (gồm nhiều admin) và từng là writing mentor liên kết với OWD.
Nếu bạn viết bài cho các kênh social không thể thiếu được hình ảnh hay video minh họa cho bài viết. Đây là những yếu tố trực quan thu hút người đọc đầu tiên vì các yếu tố nghe nhìn đang thịnh hành trên các nền tảng social.
Bạn có thể học thiết kế cơ bản trên Canva cho đơn giản. Làm nhiều bạn sẽ quen tay. Bạn cũng có thể học các mẹo thiết kế và chụp ảnh trên mạng. Từ đó ứng dụng để phục vụ cho công việc freelancer của mình. Ai mà không thích ảnh và video đẹp mắt phải không?
Nếu đầu tư hơn, bạn có thể tham gia các khóa học thiết kế, chụp ảnh, edit video, dựng phim… Các kỹ năng này không chỉ phục vụ được cho người viết mà còn có thể giúp bạn làm chính những nghề liên quan với thu nhập tốt.
Mình cũng thiết kế hơn 700 ảnh trên Canva trong chưa đầy một năm. Có những ảnh chỉ làm để rèn kỹ năng chứ không sử dụng. Hiện tại mình có thể tự làm hình minh họa cho bài viết trên FB/IG/LinkedIn/Blog và là các hình ảnh/video cho những sự kiện, thử thách hay ebook…
Lỳ đòn theo mình cũng là kỹ năng cơ bản người viết tự do cần có. Chắc bạn từng nghe có những freelancer phải mất nửa năm hoặc cả năm mới có được thu nhập ổn từ viết lách. Điều đó đồng nghĩa với việc trong thời gian đó bạn phải không ngừng nỗ lực học hỏi, duy trì việc viết và cải thiện các kỹ năng.
Bạn có thể không phải người giỏi ở vạch xuất phát nhưng quan trọng là mỗi ngày bạn đều cố gắng để nhích lên một bước thì bạn sẽ dần chinh phục được những mục tiêu đã đặt ra.
Không phải người nào nỗ lực cũng thành công nhưng không người nào thành công mà thiếu nỗ lực. Mỗi ngày một chút, đừng quên điều ấy.
Trên đây là 5+1 kỹ năng cơ bản người viết tự do cần có. Tất nhiên làm tự do không chỉ cần có vậy nhưng bạn có thể bắt đầu với những kỹ năng này trước. Quan trọng nhất là duy trì và lặp lại để tạo thành thói quen và rèn luyện ý chí.
Cảm ơn bạn đã đọc bài! Chia sẻ với mình ở phần bình luận nếu bạn thấy bản thân trong bài viết này nha.
Bạn có thể đọc thêm về kỹ thuật viết lách tại đây, các bài viết về hành trình trở thành người viết của mình tại đây và các sáng tác trữ tình của Sẻ nâu tại đây.
Ghé thăm mình tại LinkedIn, Instagram và Facebook để kết nối nhiều hơn nghen!
Trang blog nhỏ màu xanh nơi mình viết bằng trái tim chân thành
